Rác thải y tế là chất thải phát sinh trong quá trình hoạt động của các cơ sở y tế, bao gồm chất thải y tế nguy hại, chất thải y tế thông thường và nước thải y tế. Phân loại rác thải y tế không chỉ giúp cho môi trường bệnh viện, phòng khám được sạch sẽ thoáng mát, mà còn có ý nghĩa vô cùng quan trọng với việc xử lý rác thải góp phần giảm thiểu nguy cơ phát tán các tác nhân gây bệnh, các yếu tố độc hại, nguy hiểm.
Nguyên tắc phân loại rác thải y tế
- Rác thải y tế nguy hại và rác thải y tế thông thường phải phân loại để quản lý ngay tại nơi phát sinh và tại thời điểm phát sinh.
- Từng loại rác thải y tế phải phân loại riêng vào trong bao bì, dụng cụ, thiết bị lưu chứa rác thải theo quy định. Trường hợp các chất thải y tế nguy hại không có khả năng phản ứng, tương tác với nhau và áp dụng cùng một phương pháp xử lý có thể được phân loại chung vào cùng một bao bì, dụng cụ, thiết bị lưu chứa.
- Khi chất thải lây nhiễm để lẫn với chất thải khác hoặc ngược lại thì hỗn hợp chất thải đó phải được thu gom, lưu giữ và xử lý như chất thải lây nhiễm.
Rác thải tại cơ sở y tế được chia làm 5 loại khác nhau như: chất thải thông thường, chất thải y tế, chất thải hóa học, chất thải phóng xạ và các vật chứa có áp suất.
Chất thải thông thường
Là các loại rác thải sinh hoạt phát sinh thông thường không nguy hại, phát sinh từ bệnh viện, phòng làm việc bao gồm các hộp các tông, giấy, thức ăn, chai nhựa, lọ thủy tinh.
Chất thải y tế
Chất thải y tế gồm 5 nhóm:
- Chất thải gây lây nhiễm
Rác thải nhiễm khuẩn chứa mầm bệnh vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, nấm… bao gồm các vật liệu thấm máu, dịch, chất bài tiết của bệnh nhân như gạc, bông, găng tay, bột bó gãy xương, dây truyền máu…
- Các vật sắc nhọn
Là các vật sắc nhọn như kim tiêm, lưỡi dao, cán dao mổ, mảnh thuỷ tinh vỡ và mọi vật dụng có đầu nhọn hoặc cạnh sắc, các vật dụng dễ vỡ trong quá trình vận chuyển tạo thành đầu nhọn có thể gây ra vết cắt hoặc chọc thủng da.
- Chất thải y tế từ phòng thí nghiệm
Nhóm chất thải y tế có nguy cơ lây nhiễm từ phòng thí nghiệm gồm găng tay, ống nghiệm, các vật cấy, cất giữ các chất gây bệnh, túi máu và các chất thải khác từ phòng thí nghiệm để nghiên cứu bệnh tật, huyết học, truyền máu, vi sinh học, nghiên cứu mô học.
- Chất thải dược phẩm
Chất thải dược phẩm gồm thuốc quá hạn sử dụng hoàn trả lại, bị nhiễm khuẩn, dược phẩm bị bỏ, không còn nhu cầu sử dụng và thuốc gây độc tế bào.
- Chất thải bệnh phẩm.
Chất thải bệnh phẩm gồm mô người có thể bị nhiễm bệnh hay không nhiễm bệnh, nội tạng, các chi, các bộ phận cơ thể người, nhau thai và các thi thể người, xác động vật và mô động vật phòng thí nghiệm…
Chất thải hóa học
Rác thải hóa học từ nhiều nguồn, chủ yếu từ hoạt động xét nghiệm, chẩn đoán bao gồm: chất đường, amino axit, các loại muối vô cơ, hữu cơ, formaldehyde, hóa chất trong định hình, dung môi, trichlore ethylene.
Chất thải phóng xạ
Rác thải có hoạt độ riêng như các chất phóng xạ, chất thải phóng xạ phát sinh từ hoạt động chẩn đoán, hoá trị liệu và nghiên cứu. Có 3 thể là:
- Rác thải phóng xạ rắn: vật liệu sử dụng trong xét nghiệm chẩn đoán như ống tiêm, bơm tiêm, giấy thấm…
- Rác thải phóng xạ lỏng: dung dịch chứa nhân tố phóng xạ để điều trị, chất bài tiết.
- Rác thải phóng xạ khí: khí dùng trong lâm sàng, khí từ kho chứa chất phóng xạ.
Các vật chứa có áp suất
Bình chứa khí có áp suất như bình CO2, O2, Gas, bình khí dung, bình khí dùng 1 lần… các bình này dễ gây cháy nổ, khi xử lý cần phân loại riêng.
Những loại thùng rác y tế phù hợp với từng loại rác thải y tế
– Thùng rác màu vàng hoặc có tông màu vàng dùng để đựng các chất thải y tế.
– Thùng rác màu xanh dùng đựng các chất thải thông thường.
– Thùng rác màu đen dùng cho chất thải hóa chất, các chất thải phóng xạ và trị xạ.
– Thùng rác màu trắng dùng để đựng các loại rác thải có khả năng tái chế.
Nguồn biên soạn
Xem thêm: xe chở rác chạy điện - giải pháp giúp bảo vệ môi trường hiệu quả